Thomas Hobbes ve Özlüsözleri

1588 / İngiltere
1679 (91 yaşında) / İngiltere

Thomas Hobbes (1588 -1679). İngiliz felsefecisidir. Leviathan adlı çalışması, batı siyaset felsefesinin başucu eseri olmuştur.

Bugün bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, tarih, geometri, etik, genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.

Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini öne sürmüştür. Belli bir sınıfa alınması güç olan bir filozof Thomas Hobbes, Locke, Berkeley ve Hume gibi bir empiriktir ve onlara benzemeksizin matematik yöntemin hayranıdır. Yalnız matematikte değil, onun uygulamalarıyla da ilgilenmiştir. Genelde Bacon dan çok, Galilei den esinlenmiştir.

Hobbes, 15 yaşındayken Oxford a gitmiş ve orada skolastik mantık ve Aristoteles felsefesi öğrenmiştir. 22 yaşındayken Lord Hardwick in eğiticisi olmuş, ve 1610 yılında onunla büyük bir gezi yapmıştır. Çok etkilendiği Galilei ve Kepler üzerinde çalışmaya başlaması da bu tarihlere rastlamaktadır.

Italya da, Galilei yi ziyaret etmiş, sonra Ingiltere ye dönmüştür. Uzun parlamento 1640 da toplandığı ve Laud la Strafford Londra Kulesi ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılıp Fransa ya kaçmış ve 11 yıl boyunca dönmemiştir.

Bir süre için (1646-1648) Hobbes, geleceğin II. Charles ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte Leviathan ı yayımlanınca (1651), kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur.

II. Charles ın 1660 ta tahta geçerek monarşiyi yeniden kurması Hobbes a bir kez daha öne çıkma olanağı sağlamıştır. Piskoposlar ve adalet bakanı saraya alınmasına tepki gösterdilerse de, Hobbes un kıvrak zekâsından ve nüktelerinden hoşlanan kral ona yılda 100 sterlin maaş bağlamış ve portresini saraydaki galeriye astırmıştır. Avam Kamarası nın 1666 da dine saygısızlığa ve ateizme karşı hazırladığı yasa tasarısı ise Hobbes u güç duruma düşürmüştür. Yasa tasarısının gönderildiği komiteye Leviathan ı da incelemeye alma talimatının verilmesi üzerine 80 ine yaklaşan Hobbes tehlikeli gördüğü yazılarını yakmıştır. Leviathan adlı yapıtın rasyonalist ve seküler ruhu mültecilerin çoğunun canını sıkmış ve hem Anglikanları hem de Fransız Katoliklerini sinirlendirmiştir. Bu yüzden başka tercihi olmayan Hobbes gizlice Londra ya kaçmış ve korunma için Ingiliz Hükümetine başvurmuştur. Orada Cromwell e boyun eğmiş ve her türlü siyasal çalışmadan kaçınmıştır.

Boş zamanlarını doldurmak için, 84 yaşında, Latince ve nazım olarak kendi yaşam öyküsünü kaleme almıştır. 87 yaşında, Homeros çevrisini yayımlamıştır. Thomas Hobbes felsefede materyalizm i, etikte haz ahlakını, siyasette monarşi yi benimseyen Ingiliz filozoftur. En tanınmış eseri " Leviathan " dır. Leviathan, Tevrat ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes ta herşeye egemen olan devletin simgesidir.

Francis Bacon ın ampirizm inden etkilenen Hobbes a göre dünya mekanik hareket yasaları tarafından yönetilen cisimlerin bütünüdür. Insan ve hayvan bu bütünün bir parçasıdır. Onların fiziksel ve ruhsal yaşamları da tümüyle mekanik hareket yasalarına bağlıdır. Bu bakımdan dünyada ruh, melek, tanrı diye bir şey yoktur. Bunlar imgelemin ürünüdür.

Hobbes a göre evrende töz (cevher) olarak yalnızca madde vardır. Felsefenin konusunu bu madde ve maddenin biçim almış bir durumu olan cisimler oluşturur. Cisimler de ancak gözlem ve deney yoluyla incelenir. Maddenin dışında kalanlar tanrı, ruh gibi ise ilahiyata ait inanç konularıdır.

ÖzlüSözleri

"Insan insanın kurdudur."

"Görünmeyen şeylere duyulan korku, herkesin kendi içinde din diye bellediğinin doğal tohumudur."

"Eğer bir insan size tanrı ineği konusturdu derse ve siz de ona inanmazsanız aslında bu sizin tanrıya inanmadığınızı değil o lafı konusan kişiye inanmadığınızı gösterir."

"Her suçun kökeni, ya algıdaki bir sorun; ya sebeplendirmedeki bir sorun; ya da ani bir tutku nöbetidir."